Παρασκευή 22 Ιανουαρίου
Γιορτάζουν: Αναστάσιος, Αναστασία, Τιμόθεος 1561 γεννιέται ο Φράνσις Μπέικον, Άγγλος φιλόσοφος και πολιτικός, ένας από του πρωτοπόρους της νεότερης επιστημονικής σκέψης.
1666 πεθαίνει σε ηλικία 74 ετών, στην Άγκρα της Ινδίας, ο μαχαραγιάς Σαχ Τζαχάν, ο οποίος έχτισε το μαυσωλείο Ταζ Μαχάλ, εις μνήμην της νεκρής του γυναίκας.
1729 γεννιέται ο Γκότχολντ Λέσινγκ, συγγραφέας και φιλόσοφος, ένας από τους σημαντικότερους Γερμανούς εκπροσώπους του Διαφωτισμού.
1771 η Ισπανία παραχωρεί το Πορτ Έγκμοντ, των νησιών Φόκλαντ, στην Αγγλία.
1775 γεννιέται ο Γάλλος φυσικός Αντρέ Μαρί Αμπέρ, ο οποίος μέτρησε την ένταση του ηλεκτρικού ρεύματος. Πήρε το όνομα του το όργανο μέτρησης (αμπερόμετρο) καθώς και η μονάδα μέτρησης (αμπέρ). Ανακάλυψε μαζί με τον Αραγκό τους ηλεκτρομαγνήτες ενώ θεωρείται θεμελιωτής του νόμου των αερίων. Πέθανε το 1836.
1788 γεννιέται ο Άγγλος ποιητής, γνωστός για τα φιλελληνικά του αισθήματα και τον αγώνα του στην Ελληνική Επανάσταση, Λόρδος Βύρωνας.
1824 οι Ασάντι, λαός της Αφρικής, συντρίβουν τις βρετανικές δυνάμεις στη Χρυσή Ακτή, της σημερινής Γκάνας.
1830 με τη Συνθήκη του Λονδίνου, η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως ανεξάρτητο κράτος.
1840 οι Βρετανοί αποικιοκράτες φτάνουν στη Νέα Ζηλανδία, υπό την ηγεσία του Έντουαρντ Γουέικφιλντ.
1849 γεννιέται ο Σουηδός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Αύγουστος Στρίντμπεργκ.
1863 ξεσπά στην Πολωνία, στην Λιθουανία και στη Λευκορωσία η "Εξέγερση του Γενάρη". Σκοπός της εξέγερσης είναι η απόκτηση της εθνικής κυριαρχίας των τριών χωρών, οι οποίες βρίσκονταν υπό την κυριαρχία της Ρωσίας.
1875 γεννιέται ο Αμερικανός σκηνοθέτης Ντέιβιντ Γουάρκ Γκρίφιθ. Ο Γκρίφιθ θεωρούνταν αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Η ταινία του "Η γέννηση ενός έθνους" (The birth of a nation 1915), αν και ήταν αρκετά επιτυχημένη, θεωρείται ότι προκάλεσε την αναβίωση του κινήματος των Κου Κλουξ Κλαν στις ΗΠΑ.
1879 οι Ζουλού σφαγιάζουν τα βρετανικά στρατεύματα στην Ισαντλγουάνα (Isandhlwana) κατά τη διάρκεια του πολέμου των Άγγλων με τους Ζουλού.
1889 δημιουργείται η εταιρία Columbia Phonograph στην Ουάσιγκτον. Πρόκειται για την πιο παλιά δισκογραφική εταιρία.
1891 γεννιέται ο Ιταλός μαρξιστής φιλόσοφος και ιδρυτής του Κομουνιστικού Κόμματος Ιταλίας, Αντόνιο Γκράμσι.
1899 οι αρχηγοί έξι αυστραλιανών αποικιών συναντώνται στη Μελβούρνη προκειμένου να συζητήσουν για τη Συνομοσπονδία.
1901 πεθαίνει η μακροβιότερη βασίλισσα της Βρετανίας, η Βικτόρια. Τα 63 χρόνια, που βασίλευσε, η Βρετανία γνώρισε ημέρες ευημερίας και η αυτοκρατορία βρέθηκε στην καλύτερη της περίοδο, ιστορικά. Μετά το θάνατο της, βασιλιάς της Αγγλίας στέφεται ο γιος της Εδουάρδος.
1903 οι ΗΠΑ και η Κολομβία καταλήγουν σε συμφωνία για την κατασκευή της Διώρυγας του Παναμά.
1904 (σύμφωνα με το νέο ημερολόγιο) γεννιέται στην Αγία Πετρούπολη ένας από τους σημαντικότερους χορογράφους της εποχής μας, ο Ζορζ Μπαλανσίν.
1905 σύμφωνα με το νέο ημερολόγιο) η ημέρα αυτή μένει γνωστή στην ιστορία ως η "Ματωμένη Κυριακή" όταν η ρωσική αυτοκρατορική φρουρά, σκοτώνει πάνω από 100 εργάτες, οι οποίοι διαδήλωναν ειρηνικά, έξω από το χειμερινό παλάτι στην Αγία Πετρούπολη. Η "Ματωμένη Κυριακή" αποτελεί την απαρχή της πρώτης ρωσικής επανάστασης.
1906 γεννιέται ο συγγραφέας Ρόμπερτ Χάουαρντ.
1909 τηλεγράφημα από τα Χανιά αναφέρει ότι, 60 Ρώσοι στρατιώτες αναχώρησαν από το νησί και ότι, το στρατώνα τους στο Ρέθυμνο κατέλαβαν 180 χωροφύλακες, οι οποίοι ύψωσαν την ελληνική σημαία.
1913 η Τουρκία αποδέχεται τους όρους για ειρήνευση στη Βαλκανική Χερσόνησο και παραχωρεί την Αδριανούπολη.
1917 κατά τη διάρκεια του Α Παγκοσμίου Πολέμου ο Αμερικανός Πρόεδρος Γουίλσον ζητά "ειρήνη δίχως νίκη" για την Ευρώπη.
1919 ογκώδες συλλαλητήριο κατά της παράτασης της στρατιωτικής ιταλικής κατοχής στη Βόρεια Ήπειρο, πραγματοποιείται στα Ιωάννινα.
1921 το βρετανικό υποβρύχιο "Κ-5" χάνεται αύτανδρο στον Ατλαντικό, κατά τη διάρκεια στρατιωτικών γυμνασίων.
1922 πεθαίνει ο πάπας Βενεδικτίνος ΙΕ.
1924 ο Ράμσεϊ Μακ Ντόναλντ γίνεται ο πρώτος "Εργατικός" πρωθυπουργός της Βρετανίας μετά την νίκη με μικρή πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων του Εργατικού Κόμματος.
1927 πρώτη ραδιοφωνική μετάδοση ποδοσφαιρικού αγώνα Άρσεναλ- Σέφιλντ Γιουνάιτεντ στο Highbury. Εννέα χρόνια μετά, το 1936, θα ακολουθήσει και η πρώτη τηλεοπτική μετάδοση του BBC στον αγώνα Άρσεναλ - Έβερτον.
1930 ο ναύαρχος Ρίτσαρντ Μπάιρντ πραγματοποιεί χαρτογράφηση μιας νέας περιοχής, της Ανταρκτικής, συνολικής έκτασης 15.000 μιλίων.
1931 ο σερ Άιζακ Άιζακς ορκίζεται γενικός κυβερνήτης της Αυστραλίας. Πρόκειται για τον πρώτο κυβερνήτη της χώρας, που γεννήθηκε στην Αυστραλία.
1932 γεννιέται η Αμερικανίδα ηθοποιός Πάιπερ Λόρι.
1938 η Ελλάδα κερδίζει την Παλαιστίνη στο Τελ Αβίβ με 3-1, με δύο γκολ του Κλεάνθη Βικελίδη και ένα του Αντώνη Μηγιάκη. Είναι η πρώτη εκτός έδρας νίκη της Εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου και ο 30ός αγώνας της ομάδας, η οποία από το 1929 έως τον Β Παγκόσμιο πόλεμο έπαιξε 32 μόνο αγώνες.
1939 στο Βερολίνο, οι Ναζί διατάζουν την απομάκρυνση της κάστας των παλαιών αξιωματικών, που στην πλειοψηφία τους ανήκαν στην αριστοκρατία, εξαρτώντας έτσι άμεσα το στρατό από το κόμμα.
1940 γεννιέται ο Βρετανός ηθοποιός Τζον Χαρτ.
1941 κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, ιταλικά στρατεύματα παραδίδουν το λιμάνι της Λιβύης Τομπρούκ στις αυστραλιανές συμμαχικές δυνάμεις.
1942 στις ΗΠΑ, ο Πρόεδρος Ρούσβελτ ζητά από το Κογκρέσο να αυξήσει τους φόρους, προς ενίσχυση του μεγαλύτερου προτεινόμενου προϋπολογισμού στην ιστορία του κράτους.
1943 δυνάμεις του Άξονα εγκαταλείπουν την Τρίπολη της Λιβύης και κατευθύνονται προς την Τυνησία, καταστρέφοντας βάσεις κατά την αναχώρησή τους.
1944 κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου οι Σύμμαχοι αρχίζουν την "Επιχείρηση Σανίδα" (Operation Shingle). Πρόκειται για μία επίθεση μέσω θαλάσσης, εναντίον των δυνάμεων του Άξονα, στο Άνζιο της Ιταλίας.
1949 μετά από πολιορκία ενός μηνός, το Πεκίνο, η παραδοσιακή πρωτεύουσα της Κίνας, καταλαμβάνεται από τα κομμουνιστικά στρατεύματα.
1953 γεννιέται ο σκηνοθέτης του "Ghost Dog: ο τρόπος των Σαμουράι, Τζιμ Τζάρμους.
1955 ο Τζο Ντέιβις σημειώνει το πρώτο επίσημο maximum σερί (147 πόντοι) στο snooker (αμερικάνικο μπιλιάρδο) κερδίζοντας τον Γουίλι Σμιθ στο Leicester Square Hall.
1957 οι Ισραηλινοί αποχωρούν από τη χερσόνησο του Σινά. Είχαν εισβάλει στην Αίγυπτο στις 29 Οκτωβρίου 1956.
1959 γεννιέται η Αμερικανίδα ηθοποιός Λίντα Μπλερ, γνωστή ως το κοριτσάκι του "Εξορκιστή".
1960 η ελληνική Κυβέρνηση δεν υιοθετεί την πρόταση νόμου για τις αγροτικές συντάξεις.
1962 ο Οργανισμός των Αμερικανικών Κρατών (OAS) αναστέλλει την ιδιότητα μέλους της Κούβας.
1963 υπογράφεται η "Συνθήκη των Ηλυσίων" μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας.
1964 ο Κένεθ Κάουντα ορκίζεται πρώτος Πρωθυπουργός της Βόρειας Ροδεσίας.
1965 γεννιέται η Αμερικανίδα ηθοποιός Νταϊάν Λέιν.
1967 οι Simon & Garfunkel παίζουν ζωντανά στο Philharmonic Hall του Κέντρου Λίνκολ της Νέας Υόρκης. Ο δίσκος με τη live συναυλία θα δοθεί στη κυκλοφορία στις 16 Ιουλίου 2002.
1968 πεθαίνει σε ηλικία 77 ετών στη Χονολουλού ο κολυμβητής Duke Paoa Kahanamoku, χρυσός ολυμπιονίκης στα 100μ ελεύθερο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1912 και 1920.
1970 ο θεατρικός συγγραφέας Ευγένιος Ιονέσκο εκλέγεται μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας.
1971 στην Καμπότζη, οι κομμουνιστές βομβαρδίζουν, για πρώτη φορά, την Πνομ Πενχ.
1972 μετά από 10 χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων, τα σύνορα της ΕΟΚ διευρύνονται με την ένταξη της Βρετανίας, της Ιρλανδίας και της Δανίας.
1973 ένα Μπόινγκ 707 τυλίγεται στις φλόγες πάνω από το αεροδρόμιο Κάνο στη Νιγηρία. Χάνουν τη ζωή τους 167 άτομα.
1980 συλλαμβάνεται στη Μόσχα ο φυσικός Αντρέι Ντιμιτρίγεβιτς Ζαχάροφ, ο οποίος βοήθησε στην κατασκευή την πρώτης βόμβας υδρογόνου για λογαριασμό της ΕΣΣΔ, επειδή άσκησε κριτική για την στρατιωτική επιδρομή των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν. Ο Ζάχαροφ, ήταν ο πρώτος Σοβιετικός, που τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης, το 1975.
1982 πεθαίνει, σε ηλικία 74 ετών, ο δημοφιλής ηθοποιός Παντελής Ζερβός.
1983 ο τενίστας Μπιγιόρν Μποργκ αποσύρεται αφού έχει κερδίσει 5 συνεχόμενα πρωταθλήματα στο Γουέμπλεϊ.
1984 χρησιμοποιείται για πρώτη φορά το ποντίκι και διασύνδεση GUI από τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές Apple Macintosh.
1989 αμφισβητούμενη επιστολή του Κοσκωτά προς τον Ανδρέα Παπανδρέου κατατίθεται στην Επιτροπή της Βουλής, που εξετάζει το γνωστό σκάνδαλο.
1990 καταδικάζεται ο Ρομπερτ Μόρις, επειδή εξαπέλυσε ιό στο διαδίκτυο το 1988. Πρόκειται για τον ιό Μόρις, ο οποίος ήταν ο πρώτος ιό που "κυκλοφόρησε" ευρέως στο διαδίκτυο. Ο Μόρις τώρα είναι καθηγητής στο ΜΙΤ.
1991 το Ευρωκοινοβούλιο ψηφίζει υπέρ της αναστολής της βοήθειας προς την ΕΣΣΔ, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη χρήση βίας σε Λετονία και Λιθουανία από τον σοβιετικό στρατό.
1992 επαναστατικές δυνάμεις στο Ζαΐρ καταλαμβάνουν τον εθνικό ραδιοφωνικό σταθμό και ζητούν την παραίτηση της κυβέρνησης.
1993 πεθαίνει ο Ιάπωνας συγγραφέας Άμπεϊ Κόμπο.
1994 πεθαίνει ο ελληνικής καταγωγής Αμερικανός ηθοποιός Τέλι Σαβάλας, ο γνωστός μας "Κότζακ", από καρκίνο του προστάτη.
1995 όπως ανακοινώνεται 11 αεροπλάνα θα είχαν βομβαρδιστεί την προηγούμενη μέρα αν δεν αποκαλύπτονταν τα σχέδια της Αλ Κάιντα.
1996 σύμφωνα με τα αποτελέσματα των παλαιστινιακών εκλογών, η πλειοψηφία των μελών του Εκτελεστικού Συμβουλίου ανήκουν στην οργάνωση Φατάχ, ενώ τα υπόλοιπα μέλη την υποστηρίζουν.
1997 η Μαντλίν Ολμπράιτ γίνεται η πρώτη γυναίκα υπουργός Εξωτερικών στην ιστορία των ΗΠΑ.
2000 η αθλήτρια του Πανελληνίου Πόπη Ουζούνη γίνεται η πρώτη Ελληνίδα σφαιροβόλος, που σπάει το φράγμα των 19 μέτρων με 19.03 (πανελλήνιο ρεκόρ) βελτιώνοντας την δική της επίδοση (18.12μ) από τις 26/1/1997.
2002 πεθαίνει, σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα, ο χρυσός ολυμπιονίκης στις παγοδρομίες ταχύτητας Τζακ Σι.
2003 γίνεται η τελευταία επιτυχημένη επικοινωνία με το διαστημόπλοιο Pioneer 10, ένα από τα πιο μακρινά αντικείμενα, που κατασκεύασε ποτέ ο άνθρωπος.
Γεννησεις
1788: Λόρδος Βύρων, άγγλος ρομαντικός ποιητής. [θαν. 19/4/1924]
1891: Αντόνιο Γκράμσι, ιταλός μαρξιστής φιλόσοφος, από τους ιδρυτές του Κομουνιστικού Κόμματος Ιταλίας. [θαν. 27/4/1937]
1942: Μίμης Δομάζος, ο στρατηγός του ελληνικού ποδοσφαίρου.
Θανατοι
1901: Αλεξαντρίνα Βικτόρια, πριγκίπισσα του αγγλικού θρόνου, που ως βασίλισσα Βικτόρια σημάδεψε τον 19ο αιώνα στη Μ. Βρετανία. (Βικτωριανή Εποχή) [γεν. 24/5/1819]
1977: Μενέλαος Λουντέμης, συγγραφέας. («Ένα παιδί μετράει τ' άστρα»). [γεν. 1906 ή 1912]
1994: Τέλι Σαββάλας, ελληνικής καταγωγής αμερικανός ηθοποιός. («Κότζακ») [γεν. 21/1/1924]
