10 Δεκεμβρίου
Επέτειοι: Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Παγκόσμια Ημέρα Ιδιοκτησίας
1041 η Αυτοκράτειρα του Βυζαντίου Ζωή ανεβάζει στο θρόνο τον υιοθετημένο γιο της Μιχαήλ Ε.
1198 πεθαίνει ο κορυφαίος Άραβας φιλόσοφος Αβερρόης.
1520 ο Μαρτίνος Λούθηρος καίει δημόσια την παπική βούλα που τον αφορίζει.
1787 γεννιέται ο Τομάς Γκαλοντέ, ο οποίος ίδρυσε το πρώτο σχολείο για κωφούς στις ΗΠΑ.
1805 γεννιέται ο Αμερικανός δημοσιογράφος Γουίλιαμ Λλόιντ Γκάρισον, που μέσω των άρθρων του προπαγάνδιζε την κατάργηση της δουλείας.
1810 ο Βρετανός Τομ Κριμπ κερδίζει στον 40ο γύρο τον Αφροαμερικανό Τομ Μολινό στο πρώτο διαφυλετικό πρωτάθλημα πυγμαχίας.
1822 γεννιέται ο Γάλλος συνθέτης Σίζαρ Φρανκ, τα έργα του οποίου επηρέασαν ολόκληρη τη γαλλική μουσική του 19ου αιώνα.
1830 γεννιέται η Αμερικανίδα ποιήτρια Έμιλι-Ελίζαμπεθ Ντίκινσον. Έγραψε περισσότερα από 2.000 ποιήματα, από τα οποία μόλις 10 δημοσιεύτηκαν όσο ζούσε.
1834 ο βασιλιάς Όθωνας και οι επίσημες ελληνικές Αρχές καταλύουν στην Αθήνα καθιστώντας την και ουσιαστικά τη νέα πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους.
1851 γεννιέται ο Αμερικανός Μέλβιλ Ντιούι, που πρότεινε το δεκαδικό σύστημα ταξινόμησης των βιβλίων, που χρησιμοποιείται στις βιβλιοθήκες.
1869 η Πολιτεία του Γουαϊόμινγκ στις ΗΠΑ είναι η πρώτη, που υιοθετεί το κίνημα των σουφραζετών.
1870 γεννιέται ο Αυστριακός αρχιτέκτονας Άντολφ Λόος.
1896 πεθαίνει ο Σουηδός βιομήχανος και εφευρέτης Άλφρεντ Νόμπελ, που θέσπισε τα ομώνυμα βραβεία.
1898 υπογράφεται στο Παρίσι η συμφωνία, που τερματίζει τον πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Ισπανίας (28 Απριλίου- 12 Αυγούστου 1898).
1901 στη Στοκχόλμη, απονέμονται για πρώτη φορά τα βραβεία Νόμπελ.
1902 ανοίγει επίσημα το φράγμα του Ασουάν στον Νείλο, το μεγαλύτερο φράγμα στον κόσμο.
1903 ο Πιερ και η Μαρία Κιουρί βραβεύονται με το Νόμπελ Φυσικής, το οποίο μοιράστηκαν με τον Χένρι Μπεκερέλ για τη δουλειά τους πάνω στη ραδιενέργεια. Η μαντάμ Κιουρί είναι η πρώτη γυναίκα, που κερδίζει το βραβείο Νόμπελ.
1905 ο Γερμανός γιατρός Ρόμπερτ Κοχ τιμάται με το Νόμπελ Ιατρικής για την ανακάλυψη του βακίλου που προκαλεί φυματίωση.
1908 γεννιέται στην Αβινιόν της Γαλλίας ο συνθέτης Ολιβιέ Μεσιάν.
1909 η Σουηδή λογοτέχνης, Σέλμα Λάγκερλοφ, τιμάται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
1910 τρεις Γερμανοί τιμώνται με βραβεία Νόμπελ. Το Νόμπελ Λογοτεχνίας απονέμεται στον Πολ Χέιζε, το Νόμπελ Χημείας στον Ότο Βάλαχ για τις εργασίες του στις χημικές ενώσεις και το Νόμπελ Ιατρικής στον Άλμπρεχτ Κάσελ, για τις μελέτες του σχετικά με τα λευκώματα.
1911 η Μαρία Κιουρί κερδίζει αυτή τη φορά το Νόμπελ Χημείας για την ανακάλυψη δυο νέων στοιχείων, του ραδίου και του πολωνίου. Είναι η πρώτη φορά, που επιστήμονας τιμάται δυο φορές με το Νόμπελ. Την πρώτη τιμήθηκε μαζί με το σύζυγο της Πιερ Κιουρί για την ανακάλυψη της ραδιενέργειας.
1912 ο ελληνικός στόλος νικά τους Τούρκους στη ναυμαχία της Έλλης, στη θαλάσσια περιοχή των Στενών των Δαρδανελίων.
1913 γεννιέται ο Αμερικανός συνθέτης Μόρτον Γκουλντ. Τα έργα του αποτελούν έναν εξαίσιο συνδυασμό της παραδοσιακής και τζαζ μουσικής.
1915 ο Γάλλος συγγραφέας Ρομαίν Ρολάν τιμάται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του.
1920 το Νόμπελ Λογοτεχνίας απονέμεται στο Νορβηγό ποιητή Κνουτ Χάμσουν και το Νόμπελ Ειρήνης στον Αμερικανό Πρόεδρο Γουίλσον για την προσπάθειά του στην αποκατάσταση της ειρήνης στην Ευρώπη.
1921 απονέμεται το Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Γάλλο ποιητή Ανατόλ Φρανς.
1922 ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, που επέφερε επανάσταση στη Φυσική με τη Θεωρία του για τη Σχετικότητα, κερδίζει το Νόμπελ Φυσικής.
1925 το Νόμπελ Λογοτεχνίας απονέμεται στον Ιρλανδό συγγραφέα Τζορτζ Μπέρναρντ Σο.
1926 ανακοινώνεται η πρόταση του Ζιλ Ριμέ για τη μελέτη της οργάνωσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Το σχέδιο υποβάλλεται στη Ζυρίχη, ολοκληρωμένο από την επιτροπή, στις 25/2/1927
1929 ο Γερμανός συγγραφέας, Τόμας Μαν, κερδίζει το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
1930 ο Αμερικανός Φρανκ Κέλογκ τιμάται με το Νόμπελ Ειρήνης. Το Νόμπελ Ιατρικής απονέμεται στον Καρλ Λαντστάινερ, για τις μελέτες του πάνω στις ομάδες αίματος.
1931 μετά την ανατροπή του δικτάτορα Πρίμο ντε Ριβέρα και την έκπτωση του βασιλιά Αλφόνσου ΙΓ, ο Αλαζάρα Ζαμόρα γίνεται ο πρώτος συνταγματικά εκλεγμένος Πρόεδρος της Ισπανικής Δημοκρατίας.
1932 στην Ελλάδα, η Επιτροπή της Οργάνωσης για τα Δικαιώματα της Γυναίκας ζητά από την κυβέρνηση την επέκταση της παροχής ψήφου στις γυναίκες για τις γενικές εκλογές.
1933 το Νόμπελ Φυσικής απονέμεται στους Πολ Άντριαν, Μόρις Ντίρακ (Βρετανία), Έρβιν Σρέντιγκερ (Αυστρία) και Βέρνερ Χάιζενμπεργκ (Γερμανία) για τις εργασίες τους στη σύγχρονη θεωρητική και ατομική φυσική.
1936 πεθαίνει ο Ιταλός συγγραφέας και δραματουργός Λουίτζι Πιραντέλο.
1938 ξεκινούν, ύστερα από πολλαπλές αναβολές, τα γυρίσματα της ταινίας "Όσα παίρνει ο άνεμος".
1939 ο καθηγητής Γκέρχαρτ Ντόμαγκ, που ανακάλυψε την αντιβακτηριακή επίδραση του προντοζίλ, κερδίζει το Νόμπελ Ιατρικής. Ο καθηγητής Αδόλφο Μπούνεντ, που εργάστηκε γύρω από τη λειτουργία των σεξουαλικών ορμονών, κερδίζει το Νόμπελ Χημείας.
1948 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθετεί τη Διεθνή Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
1950 ο Αμερικανός συγγραφέας Γουίλιαμ Φόκνερ παίρνει το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
1952 παίρνει το Νόμπελ Ειρήνης ο Αλμπερτ Σβάιτσερ, Αλσατός θεολόγος και μουσικός, ο οποίος εγκατέλειψε μια λαμπρή καριέρα μουσικού και βιρτουόζου του Μπαχ για να ιδρύσει νοσοκομείο στη Γαλλική Αφρική του Ισημερινού.
1953 το Νόμπελ Λογοτεχνίας απονέμεται στον Βρετανό συντηρητικό πολιτικό Ουίνστον Τσόρτσιλ, για την επιδεξιότητά του στην ιστορική και αυτοβιογραφική περιγραφή των γεγονότων και τη ρητορική του.
1955 το Νόμπελ Λογοτεχνίας απονέμεται στον Ισλανδό Χάλντορ Λάξνες και το Νόμπελ Ειρήνης στην Ανώτατη Εποπτική Επιτροπή του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.
1960 γεννιέται ο Ιρλανδός ηθοποιός και σκηνοθέτης Κένεθ Μπράνα, που κέρδισε το βραβείου του Καλύτερου Ευρωπαίου Ηθοποιού το 1990.
1961 ο Νταγκ Χάμαρσκελντ παίρνει μετά θάνατο το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.
1963 το Νόμπελ Λογοτεχνίας απονέμεται στον ποιητή Γιώργο Σεφέρη.
1965 ο Σοβιετικός συγγραφέας Μιχαήλ Σολόχοφ, δημιουργός των μυθιστορημάτων "Ο ήρεμος Ντον" και το "Καινούργιο χώμα κάτω από το αλέτρι", τιμάται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
1969 ο Ιρλανδός συγγραφέας, Σάμουελ Μπέκετ, τιμάται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
1973 για πρώτη φορά μετά το 1885 δυο άνδρες τενίστες, οι Σμιθ και Κόνορς, ισοβαθμούν στην πρώτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης.
1979 ο Αργεντινός Χουάν Ραμόν Ρότσα μεταγράφεται στην περίοδο του Δεκεμβρίου στον Παναθηναϊκό ως Γιάννης Μπουμπλής κατά παράβαση της νομοθεσίας, που απαγορεύει τις μεταγραφές αλλοδαπών.
1981 ο Ευάγγελος Αβέρωφ εκλέγεται αρχηγός της ΝΔ.
1991 20.000 διαδηλωτές στα Τίρανα, διαμαρτύρονται για την έλλειψη τροφίμων, ενώ ομάδες πεινασμένων πολιτών λεηλατούν αρτοποιεία και καταστήματα.
1992 στην Αθήνα, πολιτικοί, δήμαρχοι, μαθητές, φοιτητές και συνδικαλιστές πραγματοποιούν μεγάλο συλλαλητήριο για την ελληνικότητα της Μακεδονίας.
1993 καταγγελίες για απαράδεκτες συνθήκες κράτησης και μεταχείρισης κρατουμένων σε φυλακές της Ελλάδας, καταγράφει έκθεση της ΕΟΚ.
1994 το Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται στον ηγέτη της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) Γιάσερ Αραφάτ, τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Γιτζάκ Ράμπιν και τον υπουργό Εξωτερικών, Σιμόν Πέρες. Την ίδια ώρα, στο Ισραήλ, ακροδεξιοί διαδηλώνουν για την απονομή του Νόμπελ στον Αραφάτ.
1995 οι επιστήμονες της ΝΑΣΑ λαμβάνουν τα πρώτα στοιχεία από την άκατο του διαστημοπλοίου "Γαλιλαίος". Πρόκειται για ένα σήμα που προέρχεται από απόσταση πάνω από 3,7 δισεκατομμύρια χλμ.
1996 οι Ιταλοί στρίπερς ανακοινώνουν ότι θα δημιουργήσουν ομάδα ποδοσφαίρου με προπονητή παλαιό ποδοσφαιριστή με σκοπό τη συλλογή χρημάτων για φιλανθρωπίες.
1997 η ισραηλινή Βουλή θεσπίζει νόμο, που απαγορεύει στους Παλαιστίνιους να κάνουν απογραφή του πληθυσμού τους στην ανατολική Ιερουσαλήμ.
1998 η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης αφαιρεί από το Καταστατικό της τα άρθρα, που αρνούνται το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ.
1999 διεξάγεται στην Αγγλία η πρώτη σαλιγκαροδρομία σε παμπ του Λονδίνου. Η ώρα που χρειάστηκαν τα αργά" σαλιγκάρια να τερματίσουν ανάγκασε πολλούς από τους θαμώνες να μεθύσουν, με αποτέλεσμα να μην προλάβουν να δουν τον νικητή
2000 πεθαίνει σε ηλικία 777 ετών ο θρύλος του ελληνικού ποδοσφαίρου Ανδρέας Μουράτης, γνωστός με το παρατσούκλι "Μισούρι". Διέπρεψε στον Ολυμπιακό και την Εθνική Ελλάδας στη δεκαετία του 50.
2003 οι ΗΠΑ αποκλείουν από την ανασυγκρότηση του Ιράκ εταιρίες χωρών, οι οποίες ήταν αντίθετες στον πόλεμο, λέγοντας πως "αυτό υπαγορεύουν η ασφάλεια και τα συμφέροντά μας". Έντονη είναι η αντίδραση Γαλλίας, Γερμανίας, Καναδά και Ρωσίας.
Γεννησεις
1855: Μάριος Βάρβογλης, συνθέτης λόγιας μουσικής. [θαν. 30/7/1967]
1948: Ντούσαν Μπάγιεβιτς, σερβοβόσνιος προπονητής ποδοσφαίρου.
1960: Κένεθ Μπράνα, βρετανός ηθοποιός.
Θανατοι
1198: Αβερρόης (Ιμπν Ρουσντ), άραβας γιατρός και φιλόσοφος, που συνέδεσε τη σκέψη του Αριστοτέλη με την ισλαμική πίστη. [γεν. 1126]
1896: Άλφρεντ Νόμπελ, επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος, που αθλοθέτησε τα ομώνυμα βραβεία. [γεν. 21/10/1833]
1936: Λουίτζι Πιραντέλο, ιταλός θεατρικός συγγραφέας («6 πρόσωπα ζητούν συγγραφέα»). Τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ το 1934. [γεν. 28/6/1867]
